زبان‫شناسی انتقادی در قالب تحلیل گفتمان انتقادی‬‬‬‬‬‬

نویسندگان

شعبانعلی بهرام پور

چکیده

کتاب تحلیل گفتمان انتقادی، یک پژوهش یا رسالۀ دکتری است که نویسنده بدون ذکر آن به چاپ‫اش همت گماشته است. از این‫رو فصل پنجم که خلاصۀ فصول چهارگانۀ کتاب است، زائد به‫نظر می‫رسد. کتاب به مباحث مختلف مربوط به نقش‫گرایی و صورت‫گرایی، تحلیل‫گفتمان و تحلیل متن در زبان‫شناسی می پردازد و با توجه به کاستی‫های رویکردهای مذکور در تجزیه و تحلیل متن، رویکرد جدید تحلیل گفتمان انتقادی را مطرح می کند و آن را کامل‫تر از بقیه در بررسی و تحلیل متون مختلف، به‫ویژه رسانه‫ها برمی‫شمارد. کتاب آثاری از روزنامه‫های مختلف دربارۀ چند رویداد و 30 متن انتخابی از آثار فلسفی، عرفانی و علوم تجربی را با استفاده از روش «تحلیل محتوا و تحلیل گفتمان» مورد بررسی قرار می دهد. واقعیت این است که محقق در این کتاب از حوزۀ زبان‫شناسی فراتر نمی رود و تحلیل گفتمان انتقادی را گرایشی از زبان شناسی ذکر می‫کند. در حالی‫که تحلیل گفتمان انتقادی، گرایش مطالعاتی بین‫رشته ای و چندرشته ای است که علاوه بر زبان‫شناسی، علوم سیاسی، علوم اجتماعی و ارتباطات، نشانه‫شناسی و جامعه شناسی نیز در آن دخیل هستند. کتاب، نام روش و نظریۀ مورد بررسی در پژوهش را در عنوان خود دارد، ولی تناسبی بین محتوا و نام کتاب وجود ندارد.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

تحلیل انتقادی گفتمان چانه زنی

تحلیل گفتمان به بررسی تأثیر روابط انسانی، جنسیتی، فرهنگی و ارزش­های اجتماعی بر گفتمان می­پردازد و چگونگی نمایش این روابط در متن را مطالعه می­کند. در این راستا، این پژوهش در بررسی پدیده اجتماعی چانه­زنی از رویکرد تحلیل گفتمان انتقادی با توجه به فرآیند کنترل ذهن مخاطب بهره می­گیرد. به باور فوکو، قدرت محدود به ساختار تعاملی از پیش تعیین‌شده‌ای نیست و مشارکان کلام به­واسطه ماهیت غیرقطعی قدرت، در گف...

متن کامل

تحلیل گفتمان انتقادی لامیۀ العرب

گفتمان انتقادی، کارکرد زبان در جامعه و سیاست را بررسی می‌کند و معتقد است که عواملی همچون بافت تاریخی، روابط قدرت و سلطه، نهادهای اجتماعی و فرهنگی و ایدئولوژیکی، متن یا صورت زبانی و معانی جدید را به وجود می‌آورند. و گفتمان را می‌سازند. و در این رویکرد، زبان آینه ی شفافی نیست که حقایق را بنمایاند؛ بلکه شیشهی ماتی است که حقایق را تحریف می‌کند. بنابراین در این مقاله، سعی بر آن است تا ب...

متن کامل

تحلیل انتقادی گفتمان صوفیانه در گلستان سعدی

در این پژوهش تلاش شده است، با به‌کارگیری برخی از ابزارهای رویکرد تحلیل انتقادی گفتمان، شخصیت‌هایِ مطرح جامعة صوفیانة قرن هفتم در گلستان سعدی بازنموده شود. این امر جز با در نظر داشتن زمینه‏های اجتماعی ـ تاریخی روزگارِ خلق اثر میسّر نمی‏شود. از این‌ رو، به‌اجمال رویکردهای جامعه‏شناختی و تاریخی نیز به یاری این پژوهش آمد تا، با در نظر داشتن ابعاد زبان‏شناختی، جامعه‏شناختی، و تاریخی، تفسیری علمی از متن...

متن کامل

تحلیل انتقادی گفتمان قصیده‌ای از سنایی غزنوی

تحلیل گفتمان انتقادی شامل نظریه‌ها و روش‌هایی است برای مطالعۀ تجربی روابط میان گفتمان و تحولات اجتماعی و فرهنگی قلمروهای گوناگون اجتماعی. تحلیل‌گران انتقادی گفتمان بر آن‌اند که متن‌های ادبی، مثل سایر متن‌ها، در خدمت ارتباط‌اند، بنابراین، آن‌ها را نیز می‌توان با نگرش و روش انتقادی تحلیل نمود. در این پژوهش یکی از قصاید مشهور سنایی غزنوی، بر اساس روش تحلیل گفتمان انتقادی فرکلاف، در سه سطح توصیف، ت...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید


عنوان ژورنال:
فصلنامه نقد کتاب علوم اجتماعی

جلد ۲، شماره ۵، صفحات ۱۰۳-۱۱۳

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023